Meczet w Kruszynianach
Meczet w Kruszynianach to sanktuarium polskich Tatarów. Jest on ładnie położony, nieco odsunięty od zabudowań wsi i doskonale wtopiony w krajobraz. Otacza go kamienny murek i grupa starych brzóz. Świątynia w Kruszynianach przywodzi na myśl wiejskie kościołki i jest jedynym w swoim rodzaju przykładem połączenia tradycji islamu z lokalną tradycją budownictwa sakralnego.
Meczet zbudowano w końcu XVIII w. na miejscu dawniejszego, wymienianego po raz pierwszy w 1717 r. Jest to budowla o konstrukcji zrębowej, oszalowana, o pomalowanych na zielono ścianach i kilku łukowatych oknach, przykryta gontowym dachem. Dwie wieże z przodu oraz wieżyczka wznosząca się nad dachem niewielkimi kogutkami, nad którymi sterczą złociste półksiężyce.

Meczet w Kruszynianach

Wnętrze meczetu jest tradycyjnie podzielone na dwie części, mężczyźni i kobiety modlą. się bowiem osobno. Pomieszczenie dla kobiet jest znacznie mniejsze i oddziela je od części męskiej drewniane przepierzenie, w którym na wysokości około 1 m wykonano podłużną szparę, zasłoniętą białą, przejrzystą firanką muślinową. Właściwe nabożeństwo odbywa się w przedziale męskim. Wierni ustawiają się rzędami i modlą się z twarzami zwróconymi na południe, w stronę Mekki. Na prawo od niszy znajduje się rodzaj kazalnicy, czyli minbar. Z tego podwyższenia imam, zwany też mułłą, wygłasza modlitwę w liturgicznym języku arabskim, podczas której wierni wykonują odpowiednie ruchy rąk i ciała, w myśl rytuału zwanego salat.

Mizar
Na wschód od meczetu rozciąga się muzułmański cmentarz - mizar, ku któremu wiedzie polna dróżka. Liczący sobie przeszło 300 lat mizar zajmuje szczyt malowniczego wzgórza z kępa stuletnich sosen i podobnie jak meczet jest otoczony kamiennym murkiem. Wędrówka krętymi ścieżkami przez mizar, pośród starych nagrobków, wprowadza w osobliwy nastrój. Odczytywane z nagrobnych kamieni egzotyczne imiona: Fatima, Dżemila, Dżenet, Aladyn, Osman, Selim, Ali, Mustafa, przywodzą na myśl "Baśnie z tysiąca i jednej nocy"...